Lettertype en merkidentiteit, de psychologie achter jouw ‘font’

Verschillende letterstijlen roepen – vaak onbewust –  bepaalde associaties op in het hoofd van een lezer. De letterstijl is daarom een belangrijke maar vaak over het hoofd geziene factor voor het op de positionering aan laten sluiten van de merkidentiteit. Een merk wordt sterker als de letterstijl logisch past bij de positionering. Een lettertype heeft natuurlijk niet alleen invloed op het gevoel van je klant, het is ook een belangrijke factor voor de leesbaarheid van je teksten. Daarover later meer.

Een lettertype kan dik of dun gedrukt, los of verbonden, simpel of complex, groot of klein, een schreef of geen schreef hebben. In dit artikel gaan wij dieper in op de belangrijkste van deze kenmerken.

Serif of Sans Serif lettertype

Een letter met of zonder schreef,  in het engels serif en sans serif, heeft betrekking op alle lettertypen.

Letters met schreef kenmerken zich door de streepjes aan het uiteinde van iedere letter. De letters lijken hierdoor in elkaar over te vloeien.

Letters zonder schreef hebben de streepjes niet. Deze letters ogen simpeler en rustiger.

Lettertypes horen dus bij de serif familie of de sans sarif familie. Laten we beiden eens onder de loep nemen:

Serif lettertype

Serif lettertypen kenmerken zich door een wat eleganter uiterlijk. Het wordt ook wel een romaans lettertype genoemd. Schoonheid en traditie worden vaak gekoppeld aan dit type letter. Voorbeelden van merken die een letter met schreef gebruiken zijn het Italiaanse sieradenmerk Ti Sento en automerk Mercedes.

Bekende lettertypes met schreef zijn:

• Times New Roman
• Georgia
• Garamond

Sans Serif

Sans serif lettertypen hebben een informelere en meer moderne uitstraling ten opzichte van serif. Dit type oogt minimalistisch, krachtig en geeft een soort no-nonsense gevoel. De laatste jaren wordt dit lettertype steeds populairder bij merken. Zo hebben zowel Google als Yahoo! daarom hun oorspronkelijke serif logo ingeruild voor een wat strakker sans serif design. Een ander bekend voorbeeld van een sans serif logo is Facebook.

Bekende lettertypes zonder schreef zijn:

• Verdana
• Arial
• Helvetica

Dik of dun lettertype voor merkidentiteit

Een andere overweging voor het bepalen van je lettertype is de dikte en grootte van je tekst. Lichte lettertypen worden veelal gebruikt bij merken met een ‘zachter’, meer vrouwelijke uitstraling waarbij ontwerp en stijl belangrijker zijn. Dikgedrukte lettertypes geven een sterke uitstraling en worden vooral geassocieerd met kracht en mannelijkheid.

Voorbeelden van merken met dunne lettertypen zijn Jimmy Choo en Hunkemoller. Deze merken benadrukken hiermee de vrouwelijkheid van hun producten. Daartegenover staan Diesel en Levi’s, die meer mannelijk en stoer overkomen.

Hoofdletters of kleine letters

We zien dagelijks ontelbaar veel letters. Het grootste gedeelte van de letters die we zien, zijn – logischerwijs – kleine letters. Dit heeft weer effect op de manier waarop onze hersenen reageren op kleine en grote letters. Omdat we zo gewend zijn aan kleine letters zorgt dit voor een gevoel van betrokkenheid. Kleine letters stralen daarom vertrouwen en vriendelijkheid uit.

Wanneer iets in hoofdletters wordt geschreven is dit meestal om aandacht te trekken, een waarschuwing te geven of een bepaalde autoriteit uit te stralen. Het gebruik van hoofdletters in je merkidentiteit zorgt voor een invloedrijke, dominante uitstraling.

Er zijn genoeg voorbeelden te noemen van bekende merken die kleine letters gebruiken als logo: amazon, ebay, facebook en bp zijn enkele voorbeelden grote bedrijven die met kleine letters in hun logo een toegankelijk en vertrouwd gevoel willen overbrengen bij hun klanten.

Andere merken kiezen voor een grote, sterke aanwezigheid in de markt met logo’s in vaak dikgedrukte hoofdletters. Enkele voorbeelden van deze logo’s zijn: DIESEL, IKEA, Calvin Klein en Nescafe.

Lettertypes en cognitie

Een andere cruciale factor bij het kiezen van je lettertype is het effect op je cognitie. Hieronder verstaan we de leesbaarheid en leessnelheid van een tekst. Niet alleen het lettertype heeft hier invloed op maar ook de regellengte, letter-afstand en kleurcontrasten in je communicatie.

We zetten ze hieronder eens op een rijtje:

Lettergrootte

Uit recent onderzoek is gebleken dat de lettergrootte invloed heeft op de leesbaarheid van teksten. Dit is vooral toepasbaar op website teksten en in mindere mate op logo’s.  Een onderzoek van M. Bayer, W.Sommer en A. Schacht uit 2012 (zie bronnen) toont aan dat een groter lettertype voor een sterkere emotionele band zorgt bij de doelgroep. Veel websites gebruiken een kleiner lettertype als 10pt-12pt, probeer hier eens mee te experimenteren. Je zult merken dat 16pt of 18pt prettiger en sneller leest.

Letter-afstand (kerning)

Kerning is de Engelse term voor de witruimte tussen individuele letters. De meeste lettertypes hebben een standaard kerning en zijn daardoor altijd goed leesbaar. Ben jij designer en wil je zelf een lettertype ontwikkelen? Hou dan altijd rekening met de afstand tussen de letters. Bepaalde letters hebben de neiging in elkaar over te vloeien wanneer deze te dicht op elkaar staan. Dit is niet bevorderlijk voor de leesbaarheid van de tekst.

Een uitzondering op deze regel is het gebruik van ligaturen. Dit is een stijl oplossing waarbij letters die naast elkaar niet mooi uitkomen, aan elkaar worden verbonden. Dit zorgt voor een betere leesbaarheid. Een ligatuur komt vaak voor bij de letters f en i. In het voorbeeld zie je de samensmelting van deze letters.

Regellengte tekst

Een andere factor die invloed heeft op de leesbaarheid is de regellengte in je tekst. Hiermee bedoelen we het aantal tekens op iedere regel. Idealiter bestaat een regel uit 50 tot 75 karakters. Wanneer een zin te vroeg wordt afgebroken wordt het leesritme van de lezer verstoord omdat deze te snel terug moet naar het begin van een zin. Dit werkt vermoeiend en zorgt dat een lezer een tekst minder efficiënt leest.

Een mooie, prettig leesbare tekst heeft een afwisselend ritme. Lange zinnen (>80 karakters) komen maar sporadisch voor evenals korte zinnen (<40 karakters), de hoofdmoot is de ideale regellengte. Toch is het de variatie die een prettig leesbare tekst maakt. Er zijn diverse tests om de leesbaarheid van een tekst te beoordelen, zoals:

• Engels: Hemingway text writing tool (http://www.hemingwayapp.com/)
• Nederlands: Accessibility Leesniveau Tool (https://www.accessibility.nl/kennisbank/tools/leesniveau-tool)

In de veelgebruikte WordPress plugin Yoast SEO zit een leesbaarheidstool ingebouwd.

Contrast

Een andere belangrijke tip voor de leesbaarheid op je website is het gebruik van voldoende contrast tussen de tekst en achtergrond. Je wilt voorkomen dat oudere mensen, slechtzienden of mensen die kleurenblind zijn je teksten niet of nauwelijks kunnen lezen en daardoor afhaken. Vergis je niet, één op de twaalf mannen is kleurenblind en wordt waarschijnlijk niet gelukkig van een gele tekst op een witte achtergrond. Gebruik ook geen drukke afbeeldingen als achtergrond van je tekst. Zorg voor een egale achtergrond met teksten die naar verhouding voldoende van elkaar verschillen.

De positionering van je merk is een bepalende factor bij de keuze voor een lettertype en moet centraal staan in de merkidentiteit. Een lettertype dat aansluit bij het karakter van je merk maakt je merk nog sterker. Denk – voordat je je merk in de markt zet – hier goed over na!

Bronnen:

• The effects of uppercase and lowercase wordmarks on brand perceptions
• http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0036042

Deel dit artikel